Extreme bubbels in de investeringsmarkt & economie
Soms ontstaan er bubbels: prijzen van aandelen, huizen of andere beleggingen worden dan veel te hoog opgeblazen doordat mensen té enthousiast kopen. Dat gebeurt wel vaker.
Wat nu bijzonder is, is dat het tegelijk gebeurt in heel veel verschillende markten:
- Bedrijven zijn soms miljarden waard, zonder dat ze echt winst maken.
- Landen die slecht geleid worden, blijven maar lenen alsof alles goed gaat.
- Huizen zijn zo duur geworden dat ze niets meer te maken hebben met wat mensen eigenlijk kunnen betalen.
- Cryptomunten die ooit als grap begonnen, zijn nu miljarden waard.
Dat is uitzonderlijk!
1. Hoe ontstond de 'everything bubble crisis?"
Elke keer dat er problemen opdoken, sprongen overheden en centrale banken bij om crisissen te voorkomen. Ze verlaagden de rente of pompten extra geld in de economie.
Na de internetbubbel (begin 2000) verlaagden ze de rente: crisis vermeden, maar er kwam een nieuwe bubbel in vastgoed.
Toen die knapte (2008), deden ze hetzelfde: rente omlaag, extra geld in de markt. Daardoor raakte de economie gewend aan goedkoop geld.
Na de coronapandemie gebeurde weer hetzelfde, maar nu nog groter: lage rente, geld bijdrukken en ook veel overheidsgeld in de economie pompen.
Of dat goed was? Niemand weet het. Het heeft ons wel beschermd tegen een nieuwe crisis zoals in 2020, maar de prijs die we er later voor betalen is onzeker. Eén ding is duidelijk: dit is een heel ongewoon moment in de geschiedenis.
2. Hoe kan je weten of er een crisis aankomt?
Dit is de yield curve:
De yield curve vergelijkt de rente die beleggers krijgen voor kortlopende staatsleningen (bijvoorbeeld 2 jaar) met die voor langlopende (10 of 30 jaar).
Normaal krijg je méér rente voor langer lenen. Dat heet een positieve spread.
Wat zeggen deze cijfers over deze potentiële crisis?
Tot voor kort stonden ze negatief: dat heet een inversie. Historisch gezien is dat altijd een voorbode van een recessie. Nu zijn ze weer positief. Dat lijkt gezond, maar precies dát is de gevaarlijkste fase. In 1990, 2001 en 2007 begon de crash pas nádat de curve weer positief werd. Soms duurde dat slechts 60 dagen, soms 180.
Dit keer is de situatie anders. De inversie zelf duurde recordlang, maar ook ná de normalisatie zijn we al veel verder dan ooit. Sinds 27 augustus 2024 staat de curve terug positief, en inmiddels zijn er al meer dan 380 dagen verstreken. In eerdere cycli kwam de crash binnen hooguit 180 dagen. Dat maakt dit traject ongezien.
in vorige cycli liep de spread meestal snel door naar +1% of meer, en dat bleek telkens het echte alarmsignaal. Vandaag zitten we rond +0,5%. We zijn dus uit de inversie, maar nog niet in die klassieke rode zone. Dat verklaart waarom de crash langer op zich laat wachten.
Maar één ding blijft gelijk: de klap komt ná de normalisatie. Het patroon is dus telkens: eerst inversie, dan normalisatie, en dan pas de crash. Dat is waarom deze periode “calm before the storm” wordt genoemd.
3. Komt er in 2025 nog een bullmarkt voor crypto?
Maar… er is nog iets aan de hand. We zitten tegelijkertijd in de eindfase van de bullmarket in crypto. Historisch komt de blow-off top van Bitcoin nu. In Q4 2025 tot Q1 2026 is precies het venster waar massale winsten mee gepaard zouden gaan.
Dat creëert een paradox:
De yield curve zegt dat we op de rand van een recessie staan (een crisis)
De crypto-cyclus zegt dat er nog één knal omhoog moet komen.
4. Hoe kan je zien hoeveel Bitcoin nog kan groeien?
On-chain data bevestigt dat beeld. De MVRV-Z score staat nu rond 3, terwijl vorige toppen pas ontstonden bij waardes van 7 tot 9. Met andere woorden: de markt voelt al duur, maar is historisch gezien nog niet “oververhit”. Dat wijst erop dat er ruimte is voor een laatste parabolische fase.
Altcoins zijn daarin vaak nog extremer: waar Bitcoin misschien verdubbelt, zie je daar soms sprongen van 300% tot 1000%.
5. Worden investeringsmarkten gemanupileeerd?
Ja, daar komt de rol van “manipulatie” bij kijken.
Grote spelers, overheden en centrale banken hebben er alle belang bij dat deze euforische fase nog wordt uitgespeeld:
- Het geeft beleggers het gevoel dat de markten gezond zijn,
- Instituten de kans om winst te nemen op hoge niveaus, en dat doen ze.
- Beleidsmakers extra tijd om de echte problemen uit te stellen.
Dergelijke berichtgeving wordt vaak strategisch ingezet om onrust in de markt te creëren, met als doel partijen de gelegenheid te bieden om vóór een koerspiek tegen relatief lage prijzen posities in te nemen.`
Die laatste pomp omhoog is dus mogelijks geen toeval. Het systeem houdt zichzelf misschien wel nog even overeind, voor het waarschijnlijk daarna in één keer door de mand valt en de crisis ontstaat.
(*** Tegelijk kan het nog jaren duren voor dit scenario echt uitspeelt, maar vermijden is quasi onmogelijk)
6. Hoe verloopt een investeringscyclus
Wil je zo’n verloop van een cyclus zien en hoe dat invloed heeft op andere markten, dan heb ik een video:
7. Is het dan nu verstandig om te investeren?
Het eerlijke antwoord: ja én nee.
- Ja, omdat we waarschijnlijk nog een laatste sterke stijging krijgen in crypto en omdat er altijd kansen zijn voor wie selectief en voorbereid is.
- Nee, als je instapt zonder plan. Want dezelfde beweging die nu nog voor grote winsten kan zorgen, kan kort daarna ook voor diepe verliezen zorgen.
8. Waarom nu het beste moment is om te investeren?
De kracht van zo’n crash zit juist in de extremen. Geschiedenis geeft harde cijfers:
- In 2008 verloor de S&P500 meer dan 55% van zijn waarde. Wie daarna instapte, zag zijn investering verviervoudigen in minder dan 10 jaar.
- In 2000 kelderden tech-aandelen met 80–90%. Bedrijven als Amazon vielen terug van 113 naar 6 dollar. Vijf jaar later stond het aandeel opnieuw meer dan tien keer hoger.
- Bitcoin zelf zakte in 2018 van 20.000 naar 3.000 dollar, maar steeg daarna naar 69.000 dollar in 2021. Dat is een winst van meer dan 2.000%.
Dat toont de essentie: de meeste mensen verliezen in slechte tijden omdat ze geen plan hebben. De weinigen die voorbereid zijn, maken gestoorde winsten. Zulke kansen komen maar eens in de 7 tot 10 jaar.
9. Hoeveel geld heb je nodig om te investeren?
Investeren is alleen voor mensen die vandaag al financieel gezond zijn:
- 200 euro per maand kunnen sparen om te spreiden.
- Een buffer van minstens drie maanden hebben.
- Investeren met geld dat je tijdelijk kan missen.
Rode vlaggen: beleggen op krediet, geen buffer, of instappen met geld dat je eigenlijk nodig hebt voor je vaste kosten. Dan keert een crash tijdens een crisis zich tegen je.
Ben je financieel niet voldoende gezond? Leer dan eerst sparen en je spaargeld opbouwen. Hier is een laagdrempelige cursus die je daarmee helpt.
10. Waarom een exitplan zo belangrijk is bij investeren?
De concrete stappen die je hebt te nemen?
- Nu profiteren van de blow-off fase door te weten waar je uitstapt.
- Winst nemen in euforie.
- Cash klaarhouden voor koopkansen als de crisis toeslaat.
- Instappen wanneer anderen massaal uitstappen en zo posities opbouwen die jaren later voor absurde winsten zorgen.
Zo draai je de grootste bedreiging om in de grootste kans tijdens een crisis.
Dat is de reden waarom starten met investeren áltijd zinvol is. Want als je de piek nu mist, of als hij toch niet meer komt, wat ook altijd een reële kans blijft, dan heb je een plan om je te positioneren vanuit het meest ondergewaardeerde punt dat je waarschijnlijk in decennia zal zien op de markt.
En precies dáár zit het pijnlijke: voor mensen die financieel wel wat marge hebben, is het eigenlijk dom om níét te weten hoe investeren werkt op zo’n moment. Want dan zit je wél met geld, maar zonder strategie. Je spaargeld smelt weg door inflatie, je mist de koopkansen die maar eens in de 7 à 10 jaar komen, en je blijft machteloos toekijken terwijl anderen in dezelfde situatie hun vermogen vermenigvuldigen.
Concreet ziet dat er zo uit:
- Iemand met 50.000 euro spaargeld die het gewoon laat staan, ziet na tien jaar bij 3% inflatie zijn koopkracht zakken naar 37.000 euro.
- Iemand die diezelfde 50.000 euro na een crash in een brede aandelenindex stopt, ziet dat bij een herstel zoals 2009–2019 groeien naar 200.000 euro of meer.
- Iemand die in crypto een deel van dat bedrag strategisch inzet tijdens een bear market (zoals Bitcoin kopen rond 3.000 in 2018), kan binnen enkele jaren zelfs spreken over miljoenen.
Het verschil zit dus niet in hoeveel geld je nu al hebt, maar in of je weet hoe je dat geld laat werken in de momenten die er écht toe doen.
11. Kan het zijn dat er geen crisis komt?
Ja, dat kán. Alleen: de kans is klein dat deze crisis wordt afgewend.
De reden: de yield curve heeft sinds de jaren ’70 elke recessie correct voorspeld. Tot nu toe geen enkele misser. Dat betekent niet dat het onmogelijk is dat we dit keer een uitzondering zien, maar dan zou er structureel iets fundamenteel veranderd moeten zijn in het monetaire systeem.
Wat zou zo’n “geen-crisis-scenario” kunnen verklaren?
- Ongelimiteerde steun: centrale banken en overheden grijpen zó hard in met geld en stimulansen dat de crisis telkens weer vooruitgeschoven wordt.
- Sterke innovatiegolven: zoals AI of energie-transities die écht nieuwe productiviteit opleveren en daardoor economische krimp compenseren.
- Inflatie accepteren: beleidsmakers kiezen ervoor om inflatie hoger te laten doorlopen in plaats van recessie te riskeren.
Maar… ook in die scenario’s betaal je een prijs: als de crash uitblijft, krijg je langdurig hoge inflatie, torenhoge schulden en een systeem dat nog afhankelijker wordt van “gratis geld”. Je lost dus niks op, je stelt alleen uit.
12. Doen CBDC’s iets aan deze crisis?
Veel mensen denken dat CBDC’s (Central Bank Digital Currencies) het systeem kunnen “redden” of de crash kunnen opvangen. Maar dat is genuanceerder.
Wat CBDC’s wel doen:
- Ze geven centrale banken directe controle over geldstromen. Rente op spaargeld kan dan bijvoorbeeld per burger individueel worden aangepast.
- Stimuli (zoals helikoptergeld) kunnen rechtstreeks en snel bij mensen terechtkomen. Dat maakt beleid efficiënter dan via de klassieke banken.
- Ze kunnen negatieve rente of uitgavenverplichtingen opleggen (geld dat “vervalt” als je het niet uitgeeft). Daarmee kan consumptie kunstmatig hoog gehouden worden.
Wat ze niet doen:
- Ze lossen de fundamentele schuldenberg niet op. De tientallen biljoenen aan staatsschuld verdwijnen niet omdat er een digitale euro of dollar komt.
- Ze veranderen niets aan de economische cycli. Als bedrijven failliet gaan of huizen onbetaalbaar zijn, vang je dat niet op door de munt digitaal te maken.
- Ze vervangen vertrouwen niet. Als mensen massaal onzeker worden, helpt zelfs programmeerbaar geld niet om vertrouwen in stand te houden.
13. Welke investeringen vallen eerst bij een crisis?
Zie deze video:
14. Hoe vertaalt een crisis zich lange en korte termijn in de investeringsmarkt?
Als we kijken naar data uit de geschiedenis, dan ontstaat het volgende:
Aandelen
- Kort: zolang er nog liquiditeit in de markt zit en de recessie officieel niet is uitgeroepen, kunnen aandelen meeliften. Vooral tech (AI, big cap) wordt nog opgeblazen.
- Midden: zodra de recessie zich doorzet (2026?), zie je 30–50% dalingen in brede indexen zoals S&P500 en Nasdaq. Vergelijkbaar met 2001 en 2008.
- Lang: na de recessie en renteverlagingen krijg je opnieuw herstel, maar dan vanaf veel lagere waarderingen.
Vastgoed
- Kort: prijzen blijven nog relatief hoog omdat veel mensen vastzitten in lage hypotheken en verkopers niet willen zakken.
- Midden: hogere rente + oplopende werkloosheid zorgen voor forced selling en liquiditeitsproblemen → prijsdruk omlaag, vooral commercieel vastgoed en dure huizenmarkten.
- Lang: vastgoed blijft fundamenteel waardevol, maar de correctie maakt het opnieuw koopwaardig. Verwacht 15–30% daling in veel Westerse markten.
Bekijk ook deze video over "koop geen huis met je spaargeld!"
Goud en zilver
- Kort: goud kan nog wat zijwaarts doen zolang aandelen en crypto de show stelen.
- Midden: zodra paniek uitbreekt en vertrouwen in obligaties/valuta wankelt, schiet goud omhoog. Zilver volgt dan nog harder (meer speculatief).
- Lang: goud blijft waardevast, maar zilver heeft cyclisch veel meer explosiviteit (volgens sommige modellen zelfs potentieel richting 80–100 dollar als de crisis zwaar genoeg doorkomt).
Hoe kan ik je helpen?
Ik teach elke fase van Financiële vrijheid zodat mensen ook effectief tot het punt komen dat ze zowel technisch als praktisch financieel vrij worden.
Dat ziet er als volgt uit:
Boeken die ervoor zorgen dat je niet vervalt in blinde vlekken
Ik heb zelf een boek geschreven over financiële vrijheid. Je kan het hier vinden. Het gaat over hoe je stappen zet uit de ratrace. Het boek werkt (maar je moet wel nog steeds zelf het werk doen!)
Soms verkoop ik boekenbundels, waarbij je pakketten van 5 tot 100 boeken kan kopen met fantastische extra's, jij betaalt dan niets extra maar kan ze wel uitdelen aan je klanten, familie en vrienden, terwijl je er allemaal bonussen bovenop krijgt tot wel 21.500€! Als er een boekenactie loopt dan kan je deze hier vinden.
Maar ik heb ook speciaal een pagina voorzien met mijn favoriete boekenlijst.
